De crisis als impuls tot zelfverwezenlijking

Het woord crisis roept over het algemeen onprettige gedachten en gevoelens op. Het gaat niet goed en er verandert iets, wat over het algemeen een oncomfortabel gevoel geeft. Wat nu als we de crisis eens beschouwen als een impuls, een impuls tot een verandering ten goede wat een comfortabel gevoel geeft? Net zoals je je brein de instructie kunt geven de positieve elementen van een vervelende gebeurtenis op te sporen, zo kun je dat natuurlijk ook doen bij de beleving van een crisis.

Wat betekent crisis?
Het woord crisis kent meerdere betekenissen. Een betekenis die veelvuldig voorkomt, spreekt van een crisis na een bepaalde periode van afnemende economische groei. Een betekenis die voornamelijk is gebaseerd op geld, economische omstandigheden en vooral groei van welvaart.

Een nieuw inzicht kreeg ik bij het bekijken van de show ‘Zonder pardon’ van Theo Maassen, waarin het onder andere ging over crisis. Volgens de dikke Van Dalen wordt crisis beschreven als ‘een toestand waarin oude leefgewoonten ontoereikend zijn voor een harmonieuze oplossing van gerezen problemen’. In deze omschrijving wordt niet specifiek over geld of economische omstandigheden gesproken. Die zijn maar een onderdeel van de ontstane problemen. In deze verwoording ligt de nadruk op gerezen problemen die zowel materieel als immaterieel van karakter kunnen zijn.

In deze laatste omschrijving van crisis kun je de benoeming oude leefgewoonten zien als gewoonten die volgens een bekend patroon verlopen, je spreekt eigenlijk van een gewoontepatroon. Gerezen problemen kun je ervaren als veranderende omstandigheden. Blijkbaar voldoen de gewoontepatronen niet meer om met de veranderende omstandigheden om te kunnen gaan, zodanig dat er oplossingen worden gevonden die tot tevredenheid leiden.

Waar het om draait
Als je er wat dieper op ingaat dan zijn veranderende omstandigheden eigenlijk niet eens het probleem. Waar het om draait is welke betekenis je geeft aan de veranderende omstandigheden? Er gebeurt iets en je ontdekt dat je de gerezen problemen niet meer kunt oplossen. Wat doet dit met je?

Stel, je hebt onbewust de behoefte om financiële zekerheid te hebben. Een dergelijke behoefte kun je op allerlei manieren verwezenlijken, zoals geld sparen tegen een zo hoog mogelijke rente, een vaste baan hebben met een arbeidscontract voor onbepaalde duur of voldoende verzekeringen afsluiten. Gaat er dan ineens een bank failliet en verlies je daardoor een behoorlijke som geld, dan is het faillissement en het verliezen van het geld een gebeurtenis. Deze gebeurtenis roept iets op in jezelf, een gedachte of een emotie, waardoor je een bepaald gevoel krijgt over die gebeurtenis.

Behoeften
Mensen hebben allerlei behoeften, iets wat je nodig hebt. Van sommige behoeften zijn we ons volledig bewust, bijvoorbeeld de behoefte aan water als je dorst hebt. Van andere behoeften zijn we ons vaak niet bewust, de zogenaamde onbewuste behoeften. Je kunt hierbij denken aan de onbewuste behoefte aan: zekerheid, waardering, liefde of erkenning. Omdat je ernaar streeft elke behoefte die je hebt te realiseren, dus ook je onbewuste behoeften, zul je datgene doen waarmee dat mogelijk wordt. Je bent dus bezig met het realiseren van allerlei behoeften en ineens gebeurd er iets waardoor de vervulling van die behoefte bedreigd wordt. Help! En vervolgens merk je ook dat je controle verliest en je met je bekende gewoonten niet in staat bent het gerezen probleem op te lossen. Paniek!

Reageren of even tot 10 tellen
Het is dan heel voor de hand liggend om te reageren op zodanige manier waarbij je erop bent gericht de gevolgen van de gebeurtenis ongedaan te maken. Hierbij kan het zijn dat je een nieuwe gewoonte ontwikkelt die in voorkomende situaties voldoende werkt.

Een uitgangspunt kan zijn dat alles gebeurt met een bedoeling. Een dergelijke zienswijze is een uitnodiging om eens van perspectief te veranderen en meerdere kanten van de medaille te ontdekken en te zien. Op het moment dat je een heftige reactie als gevolg van een bepaalde gebeurtenis in jezelf bemerkt, is een meer relevante vraag die je jezelf kunt stellen, ‘wat gebeurt er nu met me en tot welke inzichten kan ik komen’? Het durven stellen van een degelijke vraag leidt er al toe dat je je perspectief verandert en aandacht gaat hebben voor nieuwe inzichten.

Groei en ontwikkeling
Als een crisis betekent dat er dusdanige problemen zijn opgetreden waarbij de bekende manieren om ermee om te gaan ontoereikend zijn, dan hoeven we niet in paniek te raken, dan kunnen we er ook voor kiezen om nieuwe wegen te vinden. Dit kunnen bijvoorbeeld nieuwe ontwikkelingen en technologieën zijn om meer duurzaam te zijn. Je zou kunnen zeggen dat zonder patroondoorbreking geen groei en ontwikkeling mogelijk is.

Op het moment dat je als mens ten gevolge van een crisis bijvoorbeeld wordt geconfronteerd met je eigen onzekerheden, angsten en boosheid, dan kun je nieuwe manieren vinden om dit te compenseren en er geen hinder van te hebben. Aan de andere kant kan het ook een impuls zijn om die onzekerheid, angst of boosheid eens te onderzoeken en na te gaan hoe je die kunt wegnemen. Dit mag je het pad tot zelfverwezenlijking noemen. Manieren vinden om in overgave en vertrouwen je gevoel en intuïtie te kunnen volgen en hierbij vreugde te ervaren.

Heb je waardering van anderen nodig om je goed genoeg te voelen? Je mag ook jezelf waarderen om wie je bent, je bent immers goed zoals je bent. Ben je op zoek naar financiële zekerheid en voel je je onzeker nadat je aandelen in waarde zijn gekelderd, of je jaarcontract niet wordt verlengd? Je mag ook leren vertrouwen op jouw kunnen. Ervaar je frustratie of boosheid omdat mensen niet altijd aan jouw verwachtingen voldoen? Je mag ook anderen en situaties accepteren zoals die zijn.

Zelfverwezenlijking
De woorden ‘reactief’ en ‘creatief’ hebben precies dezelfde letters. Reactief geeft aan dat er doorgaans direct en instinctief vanuit een gewoontepatroon wordt gereageerd. Creatief geeft aan dat er de tijd wordt genomen om nieuwe mogelijkheden te onderzoeken en nieuwe oplossingen worden gevonden.

Als er in tijden van een crisis dan toch een keuze mogelijk is, dan kun je jezelf bijvoorbeeld ook afvragen: “hoe helpt de crisis mij een beter mens te worden”, of “hoe kan ik meer in vertrouwen zijn en stoppen met controle houden en mezelf bewijzen dat ik iets waard ben”, of “hoe kan ik meer vanuit authenticiteit en mijn vermogens functioneren”?

Er is altijd een perspectief tot groei en ontwikkeling. Wat is uw perspectief?

© Indigo Coaching 2010

Bron: http://www.indigo-coaching.nl/inspiratie/ontwaken-van-bewustzijn/de-crisis-als-impuls